Hukuki yaptırım araçlarından biri olan para cezası ikiye ayrılmaktadır:

1. Konusu 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'na göre suç teşkil eden eylemler için öngörülen adli para cezası

2. Konusu idari hukuk kurallarına aykırılık teşkil eden eylem ve işlemler için öngörülen idari yaptırım türü olan idari para cezası

Adli para cezasının ödenmemesi, belli istisnalar dışında para cezasının hapis cezasına çevrilmesi ile sonuçlanırken idari para cezasının ödenmemesi cebri icra yoluna başvurularak paranın tazmini ile sonuçlanmaktadır.

İdari Para Cezasına Karşı İtiraz

T.C. Anayasası m.40/2 uyarınca "Devlet, işlemlerinde, ilgili kişilerin hangi kanun yolları ve mercilere başvuracağını ve sürelerini belirtmek zorundadır." Bu nedenle idarenin verdiği idari para cezalarının kaynağı olan yasal düzenleme ve bu cezalara karşı kanun ve başvuru yolları, idari para cezası tutanağında yazmaktadır. İdari para cezalarına karşı itiraz yolları da cezanın kaynağı olan bu yasal düzenlemelere göre değişmektedir. İtiraz yollarını bazı kanunlar çerçevesinde şöyle sıralayabiliriz:

• 5326 sayılı Kabahatler Kanunu'na göre verilen idari para cezalarına karşı itiraz Kabahatler Kanunu m.27'ye göre yapılmaktadır. Buna göre itiraz sadece idari para cezasına karşı yapılacaksa idari para cezası kararının tefhim ya da tebliğinden itibaren on beş gün içinde sulh ceza hakimliklerine yapılır. Bu süre içinde başvuru yapılmaması halinde idari para cezası kesinleşir. Eğer on beş gün içinde başvurmamak zorunlu bir sebebe dayanıyorsa, mücbir sebebin dayanakları da gösterilmek suretiyle sebebin ortadan kalktığı tarihten itibaren en geç yedi gün içinde karara karşı başvuruda bulunulabilir. Bu başvuru, kararın kesinleşmesini engellemez; ancak, mahkeme yerine getirmeyi durdurabilir. Başvuru, iki nüshadan oluşan dilekçe ile ya bizzat kanuni temsilci ya da avukat tarafından sulh ceza hakimliğine yapılır. Eğer idari para cezasının yanında başka bir idari yaptırım da mevcutsa bunlara karşı itiraz, idari yargı kararlarının iptali için açılan davada idare mahkemesine karşı ileri sürülerek yapılmalıdır.

• 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'na göre verilen idari para cezalarına karşı itiraz, 27897 sayılı Yönetmelik m.16 gereği idari para cezasının tebliğinden itibaren on beş gün içinde sulh ceza hakimliğine başvurularak yapılır.

Eğer idari para cezası yanında idari yargının görev alanına giren karar da varsa bu idari yaptırımın iptali için idare mahkemesinde açılan davada, idari para cezasına karşı da itiraz edilebilir.

Mücbir sebep nedeniyle bu sürelerin kaçırılması halinde, bu sebebin ortadan kalkmasından itibaren en geç yedi gün içinde, mücbir sebebin dayanakları da gösterilmek suretiyle itiraz da bulunulabilir. Bu başvuru, kararın kesinleşmesini engellemez; ancak mahkeme yerine getirmeyi durdurabilir.

• 2872 sayılı Çevre Kanunu'na göre verilen idari para cezalarına karşı itiraz, Çevre Kanunu m.25'e göre idari para cezasının tebliğinden itibaren otuz gün içinde idare mahkemesinde dava açılmak suretiyle edilebilir. Ancak dava açmış olmak idarece verilen cezanın tahsilini durdurmaz.

Yine bazı kanunlarda da özel yetki ve süre hükümleri bulunmaktadır.

Para cezasına itiraz, uzmanlık gerektirir.

Oluşturma 2020-05-06